ବହୁ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କୁହାଯାଇଥିବା ନୀତି କେବଳ ଶାସନ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ମାନବ ଜୀବନରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହେଉଛି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ନୀତିରେ ମାନବ ଜୀବନ ସହ ଜଡିତ ସମସ୍ତ ବିଷୟ ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବରେ ରଖାଯାଇଛି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ନୀତି ଶାସ୍ତ୍ରରେ ଜୀବନ ସାଥୀ ବାଛିବା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଅନେକ କଥା କହିଛନ୍ତି।
ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ବିବାହ ବିଷୟରେ ଉଭୟ ପୁରୁଷ ପକ୍ଷ ଓ କନ୍ୟା ପକ୍ଷ ଭଲ ଭାବେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଉଚିତ୍ । ଏହାପରେ ହିଁ ଚୂଡାନ୍ତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେବା ଉଚିତ୍ । ସ୍ୱାମୀ ଓ ସ୍ତ୍ରୀର ସମ୍ପର୍କ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ ଏହି ସମ୍ପର୍କଗୁଡିକ ପୂର୍ବରୁ ଗଠିତ ହୋଇଥାଏ। ଅନେକ ମହିଳା ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଭାଗ୍ୟକୁ ମଧ୍ୟ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିଦିଅନ୍ତି। ଯାହାଫଳରେ ସ୍ୱାମୀଙ୍କ ଭାଗ୍ୟରେ ଏଭଳି ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦେଖାଯାଏ ଯାହା ବିବାହ ପୂର୍ବରୁ ଘଟି ନଥାଏ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଅନୁସାରେ ଜଣେ ବୁଦ୍ଧିମାନ ବ୍ୟକ୍ତି ଏକ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମ ହୋଇଥିବା ଏକ ଅସୁନ୍ଦର ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବା ଉଚିତ୍, କିନ୍ତୁ ଏକ ନିମ୍ନ ପରିବାରରେ ଜନ୍ମିତ ଏକ ସୁନ୍ଦର ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ । ଏହାସହ ବିବାହ କେବଳ ସମାନ କୂଳ ମଧ୍ୟରେ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିବାହ ପାଇଁ ଏକ ସୁନ୍ଦର ଝିଅ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଲୋକମାନେ ଝିଅର ଗୁଣ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଅଣଦେଖା କରନ୍ତି। ଏପରି ଝିଅକୁ ବିବାହ କରିବା ସର୍ବଦା ଯନ୍ତ୍ରଣାଦାୟକ ହୋଇଥାଏ, କାରଣ ଏକ ନିମ୍ନ ପରିବାରର ଝିଅର ସଂସ୍କାର ମଧ୍ୟ ନିମ୍ନ ହୋଇଥାଏ ।
ତାଙ୍କର ଚିନ୍ତା, କଥାବାର୍ତ୍ତା କିମ୍ବା ଠିଆ ହେବାର ସ୍ତର ମଧ୍ୟ ନିମ୍ନ ହୋଇଥାଏ । ସେହିସ୍ଥାନରେ ଉଚ୍ଚ ଏବଂ ସମ୍ଭ୍ରାନ୍ତ ବଂଶର କନ୍ୟାମାନଙ୍କ ଆଚରଣ ତାଙ୍କ ପରିବାର ଅନୁଯାୟୀ ହୋଇଥାଏ, ଯଦିଓ ସେ କନ୍ୟାଟି ରୂପହୀନ ବା ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟହୀନ ହୋଇଥାଉ ନା କାହିଁକି।
ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ କହିବାନୁଯାୟୀ, ଏକ ଉଚ୍ଚ ପରିବାରର ଝିଅ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଦ୍ୱାରା ତାଙ୍କ ପରିବାରର ସମ୍ମାନ ବୃଦ୍ଧି କରିବ, ଯେତେବେଳେ କି ଏକ ସ୍ୱଳ୍ପ ପରିବାରର ଝିଅ ନିଜ ଆଚରଣ ଦ୍ୱାରା ପରିବାରର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଅଧିକ ସମ୍ଭାବନା ଥାଏ ।
