ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ ଆମ ଜୀବନ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ କଣ ପ୍ରଭାବ ପକାଏ?

ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଯେତେବେଳେ ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ (Smartphone) ଆମ ଜୀବନର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ହୋଇଗଲାଣି, ଏହା ସହିତ ସ୍ମାର୍ଟଫୋନ୍ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ (Mental Health) ଏବଂ ସାଧାରଣ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ କିଭଳି ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ସେ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ । ଏଥିରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ଯେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଆମର ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନରେ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ।
ସ୍କ୍ରିନ୍ ସମୟ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଜଟିଳତା
ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ସ୍କ୍ରିନ୍ ସାମ୍ନାରେ ବିତାଇଥିବା ସମୟ ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ କିପରି ଘନିଷ୍ଠ ସମ୍ପର୍କ ଅଛି ତାହା ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା ।
ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ସ୍ଥାନରୁ ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏହି ଅଧ୍ୟୟନରେ ସ୍କ୍ରିନ୍ ସମୟ (Screen time) ଆମର ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହ ଆମର ସମ୍ପର୍କ ଏବଂ ଆମର ମନୋବଳ ଉପରେ କିପରି ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ତାହାର ଏକ ବିସ୍ତୃତ ବୁଝାମଣାର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଦର୍ଶାଏ ।
ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ଦର୍ଶାଏ ଯେ ଆମେ ମୋବାଇଲ୍ ସ୍କ୍ରିନରେ କେତେ ସମୟ ବିତାଉଛୁ ସେ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା କରିବା ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ; ଆମର ଡିଜିଟାଲ୍ ପାରସ୍ପରିକ କଥାବାର୍ତ୍ତାର ଗୁଣ ଏବଂ ବିଷୟବସ୍ତୁ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ଫିଡ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଲକ୍ଷ୍ୟହୀନ ବ୍ରାଉଜିଂ ଯାହା ମନୋନୀତ ବିଷୟବସ୍ତୁ ସହିତ ବୁଡ଼ି ରହିଛି ଯାହା ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତାକୁ ଟ୍ରିଗର କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଛି, ତାହା ଅପାରଗତା, ଚିନ୍ତା ଏବଂ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ ।
ଅନ୍ୟ ପଟେ, ଜ୍ଞାନ ଆହରଣ, ଅର୍ଥପୂର୍ଣ୍ଣ ସଂଯୋଗ ଗଠନ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବିକାଶକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ଅନଲାଇନରେ ଘଟିଥିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟମୂଳକ ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ଆମ ଜୀବନକୁ ଉନ୍ନତ କରିଥାଏ ଏବଂ ଆମର ମାନସିକ ଦୃଢ଼ତାକୁ ଦୃଢ଼ କରିଥାଏ ।
ପରିମାଣ ଉପରେ ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦିଅନ୍ତୁ
ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟକୁ ଆଙ୍ଗଲିଆ ରୁସ୍କିନ୍ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଫେସର ଲି ସ୍ମିଥ୍ (Lee Smith) ଦୁଇଟି ଉଦାହରଣ ବ୍ୟବହାର କରି ଦର୍ଶାଇଛନ୍ତି: ଜଣେ ଯୁବକ କ୍ରମାଗତ ବିଭ୍ରାଟ ଏବଂ ଆଲଗୋରିଦମିକ୍ ଉତ୍ପାଦିତ ବିଷୟବସ୍ତୁକୁ ଦେଇଥାଏ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କର ଧ୍ୟାନ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଆତ୍ମ ସମ୍ମାନକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ ଏବଂ ଅନଲାଇନ୍ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଜଣେ ବୟସ୍କ ବ୍ୟକ୍ତି । କାରଣ, ଯାହା ସେମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହିତ ସଂଯୋଗ କରିବାରେ ଏବଂ ଅଧିକ ଗଭୀର ଭାବରେ ଚିନ୍ତା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ ।
ସମସ୍ତ ସ୍କ୍ରିନ ସମୟ ସମାନ ନୁହେଁ ବୋଲି ବୁଝିବା ଆମ ଡିଜିଟାଲ ଅଭ୍ୟାସ ବିଷୟରେ ଅଧିକ ଭେଦଭାବ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରେ । ସ୍କ୍ରିନ୍ ସମୟକୁ କମ୍ କରିବା ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଆମେ ଏକ ସୁ-ସନ୍ତୁଳିତ ଡିଜିଟାଲ୍ ଡାଏଟ୍ ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ ଯାହା ପରିମାଣ ଉପରେ ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥାଏ । ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ସହିତ ଏକ ସୁସ୍ଥ ସମ୍ପର୍କ ବିକାଶ ପାଇଁ ଏଠାରେ କିଛି ବ୍ୟବହାରିକ କୌଶଳ ଅଛି:
ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ମନକୁ ତୀକ୍ଷ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ 7ଟି ପ୍ରମାଣିତ ଉପାୟ – Sharp Your Mind in Odia
1. ମାନସିକ ଯୋଗଦାନ
ଆପଣ କିପରି ଆପଣଙ୍କର ମୋବାଇଲ ଫୋନରୁ ଦୁରେଇ ରହିବେ ସେଥିପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ । ଲକ୍ଷ୍ୟହୀନ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଅନୁସରଣ କରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ସମୟ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ କରନ୍ତୁ ଯାହା ଆପଣଙ୍କର ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ସମାନ ଅଟେ, ଯେପରିକି ଏକ ନୂତନ ଦକ୍ଷତା ଶିଖିବା, ସାଙ୍ଗମାନଙ୍କ ସହିତ ସମୟ ବିତାଇବା କିମ୍ବା ଅଫଲାଇନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଇବା ।
2. ସୀମା ସ୍ଥିର କରନ୍ତୁ
ଆପଣ କିପରି ଏବଂ କେତେବେଳେ ଆପଣଙ୍କର ଫୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବେ ସେଥିପାଇଁ ସ୍ପଷ୍ଟ ନିୟମ ସ୍ଥିର କରନ୍ତୁ । ସମୟ ଏବଂ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକୁ ପୃଥକ ରଖନ୍ତୁ ଯେଉଁଠାରେ ଆପଣ ନିଜ ଫୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବେ ନାହିଁ, ଯେପରିକି ଭୋଜନ ସମୟରେ, ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ କିମ୍ବା ଯେତେବେଳେ ଆପଣ ବନ୍ଧୁ ଏବଂ ପରିବାର ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରନ୍ତି ।
3. ଆପଣଙ୍କର ଡିଜିଟାଲ୍ ପରିବେଶକୁ ପରିଚାଳନା କରନ୍ତୁ
ଆପଣଙ୍କର ସୋସିଆଲ୍ ମିଡିଆ ଫିଡ୍ ଏବଂ ଆପ୍ ବିଜ୍ଞପ୍ତିଗୁଡ଼ିକ (Notifications) ପରିଚାଳନା କରି ଆପଣ ଆପଣଙ୍କର ଡିଜିଟାଲ୍ ଇକୋସିଷ୍ଟମ୍ ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିପାରିବେ । ବିଭ୍ରାନ୍ତି ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଏକାଉଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକୁ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ ଯାହା ଆପଣଙ୍କର ଆଗ୍ରହ କିମ୍ବା ମୂଲ୍ୟ ସହିତ ମେଳ ଖାଉ ନାହିଁ ଏବଂ ବିଜ୍ଞପ୍ତିକୁ ଅକ୍ଷମ କରନ୍ତୁ ଯାହା ଜରୁରୀ ନୁହେଁ ।
ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ପଢ଼ନ୍ତୁ: ମାନସିକ ରୋଗ ପାଇଁ Ketogenic Diet ର ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଲାଭ
4. ଡିଜିଟାଲ୍ ଡିଭାଇସରୁ ନିଜକୁ ମୁକ୍ତ କରନ୍ତୁ
ରିଚାର୍ଜ ଏବଂ ପୁନଃ ସେଟ୍ କରିବାକୁ ବାରମ୍ବାର ଆପଣଙ୍କ ମୋବାଇଲରୁ ଏକ ବିରତି ନିଅନ୍ତୁ । ବାହାରେ ସମୟ ବିତାନ୍ତୁ, ମନୋବୃତ୍ତି ଅଭ୍ୟାସ କରନ୍ତୁ କିମ୍ବା ଆନାଗଲ୍ ହବିରେ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତୁ – ଯାହାକି ଆପଣଙ୍କୁ ଆନନ୍ଦ ଆଣିଥାଏ, ଆପଣଙ୍କୁ ଆରାମ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ଶାରୀରିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଭଲ ଅଟେ ।
5. ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ଖୋଜନ୍ତୁ
ଯଦି ଆପଣ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ସହିତ ଏକ ସୁସ୍ଥ ସନ୍ତୁଳନ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛନ୍ତି, ତେବେ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟ ପାଇବାକୁ କିମ୍ବା ଡିଜିଟାଲ୍ ସୁସ୍ଥତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଥିବା ଅନଲାଇନ୍ ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ଭୟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ । ସ୍ୱୀକାର କରନ୍ତୁ ଯେ ସାହାଯ୍ୟ ମାଗିବା ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ମାନସିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବା ଠିକ ଅଟେ ।